Yếu tố ảnh hưởng tới Độc Tính Hóa Chất trong cơ thể
Trong thế giới hóa học có hàng ngàn lĩnh vực cùng các nghiên cứu cần tìm hiểu. Con người sử dụng các nghiên cứu để tim hiểu cách sử dụng hóa chất một cách an toàn. Một số nghiên cứu về hóa chất tập trung vào các tác động hóa chất đối với sinh vật sống. Cụ thể, các nghiên cứu này thuộc về ngành khoa học có tên Độc Chất Học.
Xem thêm:
Ngàn lẻ một nguyên tắc cần nhớ khi sử dụng hóa chất
Độc Chất Học là gì?
Độc Chất Học là một nghiên cứu về hóa học, một nhánh phụ của dược lý. Nghiên cứu về độc tính của hóa chất đối với con người và các sinh vật khác. Các hóa chất được nghiên cứu trong lĩnh vực Độc Chất Học có thể có trong tự nhiên hoặc được tạo ra trong nhà máy hoặc phòng thí nghiệm.
Độc Chất Học nghiên cứu về độc tính của hóa chất tới con người và sinh vật
Các sinh vật được quan sát trong nghiên cứu này là con người, vật nuôi, gia súc hoặc vi khuẩn. Những nhà khoa học nghiên cứu chủ yếu về yếu tố ảnh hưởng tới độc tính hóa chất. Chủ yếu là mối quan hệ giữa liều lượng và tác dụng của hóa chất đối với các sinh vật bị phơi nhiễm. Tác động của hóa chất bị ảnh hưởng bởi một số yếu tố, bao gồm liều lượng, loài, tuổi, giới tính, môi trường,…
Các yếu tố ảnh hưởng tới Độc Tính Hóa Chất
Có nhiều nghiên cứu về tác hại của hóa chất đối với con người và các sinh vật. Trong đó có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến mức độ độc hại của một hóa chất. Một số yếu tố có thể liên quan đến hóa chất, một số khác có thể liên quan đến sinh vật. Một số yếu tố độc tính có thể được xem như được liệt kê dưới đây:
Hình thức và hoạt động hóa học của Hóa Chất
Dạng hóa chất có thể có một số tác động trong việc xác định mức độ độc hại. Đặc biệt là khi nói đến các nguyên tố kim loại. Ví dụ điển hình: Cr3+ tương đối không độc hại với con người. Nhưng Cr6 + có thể khiến con người bị ăn mòn hoặc thậm chí gây là ung thư phổi.
Liều dùng Hóa Chất
Liều dùng là một trong những yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến độc tính có liên quan đến hóa chất. Liều dùng có thể xác định xem một hóa chất sẽ là một chất độc cấp tính hoặc mãn tính. Có thể nói rằng tất cả các hóa chất có khả năng cấp tính nếu sử dụng với liều lượng đủ lớn.
Thông thường, chất độc đó nhắm vào một cơ quan khác tùy thuộc vào đó là độc tính cấp tính hay mãn tính. Chúng ta có thể sử dụng Asen trong ví dụ về liều lượng. Asen, trong một độc tính cấp tính, có thể khiến bạn bị tổn thương đường tiêu hóa trong khi khi bị nhiễm độc mãn tính, Asen có thể gây ung thư da hoặc gan cho bạn.
Con đường tiếp xúc với Hóa Chất
Phương thức tiếp xúc tương ứng với cách sinh vật tiếp xúc với hóa chất. Phương thức này của hóa chất có thể gây độc cho sinh vật. Nhưng lại có thể không độc hại khi tiếp xúc theo con đường khác. Điều quan trọng của yếu tố này là phương thức hấp thụ và phân phối các hóa chất trong cơ thể sinh vật.
Một số hóa chất có thể không gây độc cho sinh vật khi ăn vào. Bởi vì cơ thể có thể được giải độc ngay lập tức, nhưng hóa chất đó có thể độc hại khi hít phải.
Khả năng hấp thụ của Hóa Chất
Khả năng hấp thụ hóa chất tương ứng với mức độ hấp thụ của hóa chất. Đây là điều cần thiết cho việc gây độc tính hệ thống. Ví dụ, hầu như rượu có thể dễ dàng để được hấp thụ khi qua đường tiêu hóa vào cơ thể con người. Nhưng hầu hết các hợp chất polyme gần như không hấp thụ khi uống.
Giới tính của Sinh Vật
Giới tính đóng vai trò quan trọng ảnh hưởng tới mức độ gây hại của hóa chất trong cơ thể sinh vật. Điều này có thể là do sự khác biệt về dược động học và dược lực học giữa hai giới. Từ đó có thể gây ảnh hưởng đến hoạt động hóa học trong cơ thể sinh vật. Nghiên cứu cũng đã xác định sự khác biệt liên quan đến giới tính có thể ảnh hưởng đến các hóa chất trong cơ thể. Ví dụ, chuột cái nhạy cảm với parathion gấp đôi chuột đực. Mặt khác, chuột đực nhạy cảm hơn 10 lần so với con cái của chúng đối với tổn thương gan do DDT.
Tùy vào giới tính sinh vật, độc tính của hóa chất có thể khác nhau
Loài Sinh Vật
Phản ứng do độc tính gây ra rất khác nhau giữa các loài. Những phản ứng đó có thể được gây ra bởi quá trình trao đổi chất, giải phẫu. Thậm chí là sự khác biệt về sinh lý mà từng loài sinh vật khác sở hữu. Ngoài ra còn có một số hóa chất gây mức độ độc tính nhất định tùy theo các loài.
Ví dụ, một loại thuốc trừ sâu (cụ thể là thuốc trừ sâu) có thể gây chết cho côn trùng, nhưng không độc đối với động vật lớn hơn. Thuốc kháng sinh cũng có độc tính chọn lọc đối với vi sinh vật trong khi nó cho thấy không có độc tính đối với con người.
Xem thêm:
Hóa chất tẩy rửa hoạt động như thế nào?
Quá trình trao đổi chất trong cơ thể Sinh Vật
Trao đổi chất là yếu tố giải thích về cách các hóa chất biến đổi từ dạng này sang dạng khác trong cơ thể sinh vật. Đây là một yếu tố chính trong việc xác định tác hại của hóa chất. Có hai loại chuyển hóa được biết đến là giải độc và hoạt hóa sinh học. Giải độc là một cơ chế bảo vệ tự nhiên của sinh vật. Giải độc chuyển đổi hóa chất thành dạng ít độc hại hơn. Mặt khác, hoạt tính sinh học chuyển đổi hóa chất thành dạng phản ứng mạnh hơn hoặc độc hơn.
Phân phối Hóa Chất trong cơ thể Sinh Vật
Phân phối trong cơ thể xác định vị trí mà các hóa chất sẽ gây độc. Yếu tố được xác định chủ yếu bởi độ hòa tan lipid để hóa chất có thể hoạt động.
Tuổi của Sinh Vật
Hiệu quả của chất độc hóa học hoạt động tương ứng theo giai đoạn sống của sinh vật. Cho dù sinh vật ở gia đoạn sơ sinh, trưởng thành. Ví dụ, ở một số loài nhất định, Nitrosamine có khả năng gây ung thư trong giai đoạn sơ sinh nhiều hơn so với gia đoạn trưởng thành.
Sức khỏe của Sinh Vật
Độc tính của hóa chất tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe của con người và sinh vật
Tình trạng sức khỏe của một sinh vật cũng có thể ảnh hưởng khả năng gây độc của hóa chất. Yếu tố này liên quan đến chức năng của các cơ quan, những thay đổi sinh lý có thể ảnh hưởng đến độc tính của hóa chất. Một số tình trạng của sinh vật có thể ảnh hưởng đến những thay đổi sinh lý. Ví dụ, mang thai có liên quan đến những thay đổi sinh lý ở thận. Mang thai cũng có thể ảnh hưởng đến tiềm năng gây độc của hóa chất.
Tình trạng dinh dưỡng của Sinh Vật
Tình trạng dinh dưỡng hoặc chế độ ăn uống cũng xác định xem hóa chất có thể gây độc bên trong cơ thể sinh vật hay không. Ví dụ, tiêu thụ cá đã hấp thụ thủy ngân từ nước bị ô nhiễm có thể dẫn đến ngộ độc thủy ngân. Phụ gia thực phẩm cũng có thể được lấy làm ví dụ trong yếu tố này.
Nhịp sinh học của Sinh Vật
Mặc dù đây không phải là yếu tố chính. Nhưng nhịp sinh học có thể ảnh hưởng tới khả năng gây độc của một hóa chất. Nhịp sinh học tương ứng với thời gian trong ngày mà hóa chất được sử dụng.
Sự hiện diện của các Hóa Chất khác
Sự hiện diện của các hóa chất khác cùng một lúc, sớm hay muộn, cũng có thể ảnh hưởng đến độc tính của hóa chất. Sự hiện diện của các hóa chất khác có thể làm giảm hoặc tăng độc tính của hóa chất. Ví dụ, rượu có thể tăng cường tác dụng của thuốc kháng histamine và thuốc an thần.
Xem thêm:
Điểm mặt 5 hóa chất tạo ngọt nhân tạo nguy hiểm nhất
