Tác hại của hóa chất công nghiệp sơn nội thất
Ngành công nghiệp sơn đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống. Con người sử dụng sơn để trang trí nhà cửa, xe cộ, đồ gia dụng,… Sơn hoạt động như một hàng rào bảo vệ vật liệu khỏi điều kiện môi trường. Sơn góp phần bảo vệ và kéo dài tuổi thọ cho các công trình.
Sơn nội thất
Không phải tất cả các loại sơn đều có tác dụng, thành phần giống nhau. Vì vậy việc lựa chọn loại sơn phù hợp với nhu cầu là điều cần thiết. Hiện tại trên thị trường có rất nhiều loại sơn nội thất. Dưới đây là một số loại sơn nội thất cơ bản:
- Sơn latex: là sơn gốc nước, có giá thành rẻ và được sử dụng phổ biến.
- Sơn nhựa alkyd: là sơn gốc dầu, chứa nhiều thành phần hóa học hơn sơn latex, có độ bền cao.
- Sơn phủ: là lớp sơn cuối cùng được sử dụng để hoàn thiện công trình, có chức năng bảo vệ.
- Sơn lót: là lớp sơn đầu tiên phủ lên công trình, giúp tăng cường chức năng các lớp sơn sau.
- Sơn một lớp: loại sơn này chứa lượng lớn sắc tố để tạo màu.
- Sơn vecni: là một loại sơn phủ bề mặt đồ trang trí nội thất.
Xem thêm:
Tìm hiểu các hóa chất trong thành phần sơn
Một yếu tố khác quan trọng trong việc lựa chọn sơn nột thất ngoài màu sắc là thành phần tạo nên chất lượng sơn. Con người có thể dựa vào thành phần hóa chất sơn nội thất để lựa chọn sản phẩm phù hợp. Vậy sơn nội thất chứa những thành phần gì? Liệu chúng có gây nguy hiểm cho con người hay không?
Hợp chất hữu cơ dễ bay hơi
Hợp chất hữu cơ dễ bay hơi là gì?
Những hợp chất hữu cơ dễ bay hơi, hay gọi là VOC (Volatile Organic Compounds), là các hợp chất hữu cơ có thành phần dễ bay hơi. Các hợp chất này thường bay hơi dưới nhiệt độ và áp suất ở điều kiện thường. Các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi thường được sử dụng trong sơn gốc dầu. Sau khi quét sơn lên bề mặt, các hợp chất hữu cơ này sẽ bay hơi.
VOC là thành phần trong sơn nội thất
Ví dụ: Formaldehyde, d-Limonene, toluene, acetone, ethanol (ethyl alcohol), 2-propanol (isopropyl alcohol), hexanal, xylene, turpentine (nhựa thông), benzene, carbon tetrachloride, trichloroethylene terpenes (dung môi tẩy dầu mỡ). Có thể tìm thấy những hợp chất hữu cơ này trong khí thải từ xe cộ, chất tẩy rửa, sơn nội thất và chất làm mềm vải. VOC có tác dụng kiểm soát độ nhớt của sơn và sấy khô bề mặt.
Do đó, sơn là sản phẩm công nghiệp phát nhiều khí thải độc hại ra môi trường.
VOC ảnh hưởng như thế nào tới môi trường và con người?
Ozone hấp thụ ánh sáng tia cực tím và bảo vệ trái đất khỏi tia cực tím có hại. Ozone được hình thành trong khí quyển khi ánh sáng tia cực tím từ mặt trời phản ứng với nitrogen oxide. Nitrogen oxide này có nguồn gốc từ khí thải xe ô tô, nhà máy sản xuất,… Khi VOC có mặt, sự cân bằng giữa ozone và nitrogen oxide biến mất. Điều này làm cho nồng độ ozone trong khí quyển tăng cao.
Khoảng 90% ozone của Trái Đất được tìm thấy trong tầng bình lưu. Tầng bình lưu là lớp thứ hai của bầu khí quyển Trái Đất, ngay phía trên bầu khí quyển của chúng ta (tầng đối lưu). Ozone này tạo thành tầng ozone che chắn bảo vệ bề mặt hành tinh khỏi tia cực tím có hại của mặt trời.
Nhưng khi ozone hình thành trên bề mặt, nó là chất gây ô nhiễm môi trường. Ozone gây giảm chức năng phổi, kích ứng hệ hô hấp, hen suyễn ở người.
VOC cũng chứa nhiều tác hại như ozone. VOC xâm nhập vào cơ thể qua da hoặc hít phải. VOC gây khó thở, kích ứng kết mạc, nhức đầu, dị ứng da, buồn nôn, mệt mỏi, chảy máu cam và chóng mặt.
VOC tác hại và ảnh hưởng
Biện pháp thay thế
Cách tốt nhất để giảm thiểu tác hại của VOC là thay thế loại sơn an toàn hơn. Các loại sơn gốc nước là lựa chọn phù hợp. Với thành phần không khác biệt nhiều so với mỹ phẩm. Đất sét, polymer, chất tẩy rửa, titanium dioxide và các chất phụ gia khác. Điều quan trọng hơn cả là sơn gốc nước chứa lượng VOC rất thấp và ít nguy hiểm hơn.
Cần sử dụng thiết bị bảo hộ (PPE) và nghiên cứu kĩ Bảng Dữ liệu An toàn (SDS) trong suốt quá trình thực hiện công trình.
Xem thêm:
Hóa chất ngành sơn Formalin: đặc điểm và ứng dụng
Alkylphenol ethoxylate (APEO)
Hóa chất Alkylphenol ethoxylate là gì?
Hóa chất này sinh ra từ phản ứng của ethylene oxide với một chuỗi nonylphenol hoặc octylphenol phân nhánh. Sử dụng phổ biến trong công nghiệp và được biết đến là hóa chất hoạt động bề mặt. APEO có tác dụng nhũ hóa và phân tán trong sơn vecni.
APEO xuất hiện trong khí quyển, nguồn nước, sinh vật dưới nước và thực phẩm, sản phẩm con người sử dụng hàng ngày.
Alkylphenol ethoxylate ảnh hưởng đến môi trường và con người
APEO được chứng minh là độc hại đối với các sinh vật thủy sinh và gây rối loại nội tiết ở động vật. APEO làm giảm khả năng sinh sản của động vật trưởng thành, giảm tỷ lệ sống sót của phôi thai. Ví dụ, cá ngựa tiếp xúc với nước thải nhiễm APEO giảm 89,6% khả năng sinh sản trứng.
Các nhà nghiên cứu tại UC Davis đã phát hiện ra rằng cá ở cửa sông San Francisco có bộ não kém phát triển và gan bị rối loạn chức năng. Chúng phát triển chậm hơn cá giống được nuôi trong nước sạch. Các cơ sở xử lý nước thải thường không được thiết kế để loại bỏ APEO khỏi nước thải. Bùn cống cũng chứa các APEO này.
APEO là thành phần trong sơn nội thất
Con người tiếp xúc với APEO qua các đường:
- Ăn phải thực phẩm, nước uống bị ô nhiễm
- Hít phải không khí có chứa alkylphenol ethoxylatesinh
- Da tiếp xúc với alkylphenol ethoxylate trong các sản phẩm tẩy rửa và sơn
Với vòng đời dài hạn, chậm phân hủy sinh học, lượng APEO tích lũy trong môi trường ngày càng nhiều. APEO có thể làm thay đổi hormone giới tính, ức chế tuyến yên vùng dưới đồi, giảm sinh sản steroid. Nam giới nhiễm APEO bị teo tinh hoàn và suy yếu tinh trùng và giảm khả năng sinh sản.
Nghiên cứu khoa học về độc tính của APEO cho thấy nhau thai của con người phản ứng với alkylphenyl trong ba tháng đầu của thai kì. Hậu quả là gây sảy thai hoặc khuyết tật cho thai nhi.
Trên đây là thành phần cơ bản có trong một số sản phẩm sơn nội thất và ảnh hưởng. Cần tìm hiểu kĩ các sản phẩm khi lựa chọn loại sơn nội thất phù hợp với nhu cầu.
Xem thêm:
Các loại dung môi công nghiệp phổ biến
