Hóa chất diệt khuẩn công nghiệp là gì? Có những loại nào?
Trong tự nhiên nhiều dạng vi sinh vật tồn tại ở dạng đơn bào hay ký sinh trong các tập hợp tế bào. Các loại vi sinh vật này bao gồm cả có lợi và có hại tùy thuộc vào thời điểm và yếu tố xác định.
Trong một số ngành sản xuất công nghệ cao, sự xuất hiện của các chủng vi sinh vật làm ảnh hưởng đến kết quả của các quá trình sản xuất. Trong các ngành còn lại, các chủng gây hại có thể gây ảnh hưởng chung đến sức khỏe của người lao động.
Do vậy loại bỏ các vi sinh vật này là việc làm cần thiết đối với nhiều ngành sản xuất. Phương pháp chủ yếu sử dụng để giải quyết vấn đề này là sử dụng hóa chất diệt khuẩn công nghiệp.
Xem thêm:
Tổng hợp các hóa chất khử trùng nước phổ biến
Hóa chất diệt khuẩn là gì?
Hóa chất diệt khuẩn là loại hóa chất được sử dụng để tiêu diệt hoặc khử hoạt tính của các vi sinh vật gây bệnh. Phương pháp này chủ yếu sử dụng tác nhân hóa học. Hiệu quả của hóa chất diệt khuẩn phụ thuộc vào:
- Nồng độ hóa chất: Cần thực hiện đúng hướng dẫn pha loãng của nhà sản xuất để đảm bảo hiệu quả
- Thời hạn sử dụng: Dung dịch phải được sử dụng trong thời gian hữu hạn sau khi được tạo
- Môi trường cục bộ: Nước cứng, chất gây ô nhiễm hay chất tẩy rửa, xà phòng, mô cơ thể hoặc cơ thể, nút chai, cellulose/bông len trong dung dịch
Ứng dụng hóa chất diệt khuẩn
Hóa chất diệt khuẩn được sử dụng phổ biến trong đời sống và sản xuất của con người. Ví dụ như các sản phẩm thuốc tẩy rửa, các sản phẩm vệ sinh sử dụng trong sinh hoạt hằng ngày. Hóa chất diệt khuẩn được sử dụng trong mọi ngành sản xuất. Chúng tham gia trực tiếp hoặc gián tiếp vào các quá trình này.
Hóa chất diệt khuẩn ứng dụng nhiều trong công nghiệp
Các hóa chất diệt khuẩn công nghiệp được quy định sử dụng trong nhiều hoạt động, quá trình sản xuất. Với mục đích quan trọng nhất là đáp ứng yêu cầu diệt khuẩn được đặt ra. Hóa chất diệt khuẩn có vai trò làm sạch, loại bỏ hoặc vô hiệu hóa hoạt tính của các vi sinh vật.
Các loại hóa chất diệt khuẩn
Có rất nhiều loại hóa chất diệt khuẩn hiện nay được sản xuất. Bảng dưới đây mang đến cho bạn thông tin những loại phổ biến nhất cùng với ứng dụng và vấn đề của từng hóa chất:
|
Hóa chất |
Ứng dụng |
| Các hợp chất Phenolic | Hiệu quả rộng rãi chống lại vi khuẩn và nấm, ít có tác động chống lại virus.
Sử dụng với nồng độ 2% để khử trùng các vết bẩn nhưng không bị ô nhiễm. Sử dụng 1% cho các bề mặt không bị bẩn. Ngừng hoạt động khi gặp máu và chất tẩy rửa cation. Không bị bất hoạt bởi các chất hữu cơ khác hoặc chất tẩy rửa anion/không ion. Các loại ‘Pine’ là chất khử trùng kém và không thích hợp cho việc sử dụng lâm sàng. |
| Các hợp chất chlorine, ví dụ: hypochlorites, dichloroisocyanurates (NaDCC) | Có hiệu quả chống lại vi sinh vật và virus, kể cả virus từ máu.
Dễ dàng khử hoạt tính của máu và chất hữu cơ. Do đó, khu vực khử trùng phải được rửa trước khi khử trùng bằng các sản phẩm chứa clo. Được sử dụng với nồng độ 0,1% (1000 ppm) thường xuyên trong phòng khám. Nồng độ 1% (10 000 ppm) để làm sạch đối với vết thương hở. Được sản xuất như chất cô đặc (10% dung dịch), bột hoặc viên nén được hòa tan khi cần thiết để sử dụng ngay. Chú thích: • 1 thể tích 10% cô đặc được pha loãng với 99 thể tích nước để tạo thành dung dịch chứa 0,1% (1000 ppm) có sẵn clo • 1 thể tích 10% cô đặc được pha loãng với 9 thể tích nước để tạo thành dung dịch chứa 1% (10 000 ppm) có sẵn clo |
| Hợp chất iot | Các phương pháp sử dụng cồn của i-ốt là các chất khử trùng hiệu quả, nhưng gây kích ứng và tạo màu trên da.
Iodophores (các hợp chất hữu cơ có chứa i-ốt, ví dụ povidone-iodine) đều có hiệu quả tương đương nhưng ít gây kích ứng và tạo màu trên da. Iodophores có phổ rộng chống lại vi khuẩn, nấm, virus và bào tử hình thức. Được sử dụng cho da trước phẫu thuật và chăm sóc vết thương. |
| Cồn | Ethyl và rượu isopropyl có một phổ rộng của ứng dụng và nhanh chóng bắt đầu phản ứng; không có hiệu quả chống lại virus.
Được chuẩn bị như dung dịch nước (70% ethanol trong nước đến 100%; 60-70% cồn isopropyl trong nước đến 100%). Ứng dụng để khử trùng nhanh chóng cho da, các bề mặt cứng hoặc sử dụng kết hợp với các tác nhân kháng khuẩn khác. |
| Các hợp chất Biguanide, ví dụ: chlorhexidine | Hiệu quả chống lại vi khuẩn Gram dương và Gram âm nhưng hoạt động kém chống lại virus.
Hiệu quả được tăng cường và bắt đầu nhanh hơn khi pha loãng với rượu (0,5% chlorhexidine trong cồn isopropyl 70%). Bất hoạt bằng xà phòng và chất tẩy rửa anion; không được khuyến cáo sử dụng chung cho môi trường. Được sử dụng rộng rãi trong việc làm sạch da như các sản phẩm có chất cồn hoặc cation. |
| Triclosan (2,4,4′- thrichlor-2′-hydroxydiphenylether) | Hiệu quả chống lại cả vi khuẩn Gram dương và Gram âm với ít độc tính được ghi nhận.
Sử dụng với tác dụng như của cồn. |
| Hợp chất amoni bậc bốn | Một nhóm các chất khử trùng với các đặc tính hoạt động bề mặt.
Hoạt động chống lại vi khuẩn Gram dương nhưng có ít chống lại các vi sinh vật khác. 5% Cetrimide trộn với 0,5% chlorhexidine được sử dụng như một chất làm sạch vết thương. |
| Glutaraldehyde | Một chất khử trùng hiệu quả được sử dụng rộng rãi. Có tác dụng chống virus và diệt khuẩn tốt, nhưng gây kích thích da. |
| Hexachlorophene | Hiệu quả chống lại vi khuẩn Gram dương, nhưng ít tác dụng chống lại các vi sinh vật khác.
Nó chủ yếu được thay thế bằng chlorhexidine hoặc povidone-iodine. |
Trên đây là một vài thông tin cơ bản về các loại hóa chất diệt khuẩn công nghiệp. Mỗi hóa chất ứng dụng vào quá trình khác nhau, không có chất nào sử dụng chung cho tất cả. Do vậy việc lựa chọn sử dụng sản phẩm diệt khuẩn phù hợp cần căn cứ vào nhiều yêu cầu. Ví dụ như yêu cầu làm sạch, điều kiện làm sạch và khả năng tài chính. Cân nhắc vấn đề này sẽ giúp bạn cân đối trong việc giảm tối đa các chi phí và nâng cao hiệu quả diệt khuẩn.
Xem thêm:
Top 13 hóa chất vệ sinh không độc hại từ bếp
